„Laguna“ je dobro procenila da je došlo vreme da se iznova štampaju najvažnija dela akademika i jednog od najvećih živih srpski pisaca Dragoslava Mihailovića, pošto su se u nedavno održanoj „Noći knjige“ roman „Čizmaši“ odlično prodavali.
BEOGRAD – „Laguna“ je dobro procenila da je došlo vreme da se iznova štampaju najvažnija dela akademika i jednog od najvećih živih srpski pisaca Dragoslava Mihailovića, pošto su se u nedavno održanoj „Noći knjige“ roman „Čizmaši“ odlično prodavali.
Na interesovanje široke čitalačke pubike za ovo delo, napisano 1983. koje je svom autoru donelo prestižnu Ninovu nagradu za roman godine i nagradu Narodne biblioteke Srbije za najčitaniju knjigu 1985. svakako je uticala i činjenica da RTS upravo emituje tv seriju snimljenu prema Mihailovićevoj knjizi.
„Čizmaši“ Dragoslava Mihailovica je, spolja gledano, roman o vojsci kraljevine Jugoslavije između dva velika rata.
Žika Kurjak, podoficir – narednik glavni junak i narator, koji u romanu, uverljivo, dijalekatski obojeno, pripoveda svoje tragikomicne životne i sudbinske lomove.
Tako je ovaj roman lika, sa elementima pikarskog romana, zapravo konstituisan kao uzbudljiva i potresna prica o tragici jedne sudbine i, posredno, propasti jedne države u burnom istorijskom vremenu.
Roman je komponovan tako da čcitalac sve vreme prati junakova zagrcnuta, slikovita i uzbudljiva kazivanja, data linearno u prvom licu, tehnikom „skaza“, iz perspektive secanja na jednoj i, posredstvom razlicitih dokumenata, brojne aktivnosti na podrivanju i slabljenju kraljevine Jugoslavije, na drugoj strani, knjiga omogućava čcitaocu da na pozadini realnog istorijskog vremena, u kome se najavljuje globalna ratna katastrofa, prati krizu jedne karijere i tragicni sunovrat jednog života.
Zbog toga se u „Čizmašima“, pored sudbine glavnog junaka, izuzetnom upec catljivošću naporedo prate i sudbine nekolicine veoma zanimljivih likova. Prvi medu njima je lik artiljerijskog pukovnika, Cice -Miljkovića. Tako je, u njegovom moralno nepokolebivom, očinski toplom, no autoritativnom držanju prekaljenog ratnika i lojalnog srpskog oficira starog kova koji u buri vremena, bez ođeka i znatnog priznanja, skoro komično odlazi sa scene, romansijer, simbolično i opominjuće, predstavio posrnuće i propast težnji i nacionalnih ideala celog jednog junackog naraštaja koji je ratovao sa Turcima, u dva balkanska i u Prvom svetskom ratu.
U složenoj strukturi ovog Mihailovićevog romana, pored tragičkih, naglašeno su prisutni i humorni i komični elementi. Čk će oni, najpre i najintenzivnije, vezati čcitalačcku pažnju.
Karnevalski humorno zamišljena scena u kojoj junak-narator, neslavni heroj, ujahuje na magarcu u skopski hotel „Makedonija“ i džumbus koji, potom, nastaje, jedna je od najreprezentativnijih u našoj novijoj proznoj književnosti.
Sećajući se svojih avantura, i pripovedajući o njima sa dna života, iz duševne bolnice, pogružen i slomljen, paradoksalni junak ovog romana u završnnici, bolno otrežnjujuće uviđa da „grđi od čcoveka je, opet, jedinio čcovek“.
Za autora je važno da se o sudbini čcoveka pojedinca, zahvaćenog maticom istorijske tragike, pripoveda bez patetike, jednostavno i životno, odnosno izrazito uverljivo. To „Čizmaše“ čini jednim od antologijskih romana 20 veka kome vreme nije umanjilo vredmnost.
Izvor: TANJUG
